Μεγάλος σάλος έχει ξεσπάσει τις τελευταίες μέρες, με αιτία την μεταφορά των ΔΕΚΟ και άλλων περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου, στο νέο Υπερταμείο (Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε.–Ε.Ε.Σ.Π. Α.Ε.). Ο καυγάς αυτός, ως συνήθως σε τούτη δω την χώρα, έχει εστιαστεί στα πλέον ασήμαντα, παραγνωρίζοντας την ουσία...
Το φλέγον ζήτημα για όλους, δείχνει να είναι το εάν η ένταξη στην Ε.Ε.Σ.Π. σημαίνει ότι θα ιδιωτικοποιηθούν τα κρατικά περιουσιακά στοιχεία. Το οποίο είναι απολύτως άτοπο και με ελάχιστη σημασία, την δεδομένη στιγμή. Διότι ο νόμος είναι ξεκάθαρος. Η περιουσία περιέρχεται στο Υπερταμείο το οποίο, κρίνοντας τις εκάστοτε συνθήκες, θα αποφασίσει εάν και τι θα πουληθεί, εάν θα αλλάξει μοντέλο λειτουργίας κ.ο.κ. Για να το πούμε απλά, η νέα εταιρεία έχει την δυνατότητα να χρησιμοποιήσει όποιον τρόπο θεωρεί καλύτερο, για να επιτύχει την μέγιστη δυνατή απόδοση των περιουσιακών στοιχείων τα οποία θα διαχειρίζεται...
Στην επιλογή του τρόπου, πάρα τα όσα ειπώθηκαν από τον Euclid, το Υπερταμείο έχει απόλυτη ελευθερία. Διότι, μπορεί το δημόσιο να είναι ο μοναδικός μέτοχος, αλλά την πλήρη και απόλυτη ευθύνη για την εποπτεία και τον διορισμό του Διοικητικού Συμβουλίου, έχει αποκλειστικά το Εποπτικό Συμβούλιο (Ε.Σ.) της Ε.Ε.Σ.Π. Ο εκάστοτε υπουργός Οικονομικών έχει "δικαίωμα απλής γνώμης", εντός δεκαημέρου από την (όποια) απόφαση. Και (ευτυχώς) δεν έχει το δικαίωμα, κατά τα Ελληνικά πολιτικά ήθη και έθιμα, να "ξηλώσει" το Συμβούλιο, αν δεν του αρέσουν οι αποφάσεις του...
Μπορεί μεν να προτείνει την αποπομπή ενός μέλους, αλλά δεν μπορεί να το αποπέμψει. Παρά μόνο εάν πρόκειται για μέλος διορισμένο από την ελληνική πλευρά. Διαφορετικά χρειάζεται την σύμφωνη γνώμη των θεσμών. Δηλαδή τα υπουργικά τηλεφωνήματα με τα οποία παύονταν διοικήσεις μονολεκτικά, μας τελείωσαν οριστικά. Εντάξει, τρόπος του λέγειν, οριστικά. Για τα επόμενα 99 (ενενήντα εννέα) χρόνια μοναχά...
Η Ε.Ε.Σ.Π., σαν κύριος μέτοχος, διορίζει τις διοικήσεις όλων των εταιρειών τις οποίες ελέγχει. Γεγονός το οποίο μεταφράζεται στο ότι, οι διορισμοί πολιτευτών και φίλων "του κόμματος" στις κορυφαίες θέσεις των ΔΕΚΟ και των υπόλοιπων εταιρειών του δημοσίου, επίσης μας τελείωσαν οριστικά (εντάξει, είπαμε για 99 χρόνια)...
Γενικότερα, ο νόμος ο οποίος διέπει την λειτουργία του Υπερταμείου, δημιουργεί μία νομική οντότητα, με μία μορφή όχι ιδιαίτερα συνηθισμένη στην Ελλάδα. Σε αντίθεση με τα καθιερωμένα στην Ευρώπη όπου, π.χ. ο E.S.M. λειτουργεί με αυτό ακριβώς το μοντέλο οργάνωσης. Ο E.S.M., υπενθυμίζω, διαχειρίζεται (αυτήν την στιγμή) περί τα €450 δισ. σε εγγυήσεις, κεφάλαια και δάνεια…
Η οντότητα αυτή έχει την δυνατότητα να κινηθεί, μέσα σε ένα εξαιρετικά ευρύ πλαίσιο. Μια πραγματικότητα πρωτόγνωρη για τα Ελληνικά επιχειρηματικά δεδομένα και τις εταιρείες του Δημοσίου. Μοναδική πιθανότητα εμποδίων και χρονοτριβής, η πλειοψηφία 4/5, η οποία απαιτείται για τις αποφάσεις του Εποπτικού Συμβουλίου. Θα έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον ο εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας της εταιρείας, όταν εκδοθεί. Δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ο πολύπειρος Wolfgang Schauble (εμπνευστής του Υπερταμείου) δεν το έχει προβλέψει…
Το σχήμα μοιάζει να έχει όλα τα εφόδια τα οποία είναι αναγκαία για την επίτευξη (επιτέλους) του στόχου της αποτελεσματικής και παραγωγικής εκμετάλλευσης της δημόσιας περιουσίας. Από εκεί και πέρα όμως, αυτή η μεγάλη ελευθερία η οποία του δίνεται, εκτός από πλεονεκτήματα, ενέχει και κινδύνους…
Πάρτε σαν παράδειγμα το μεγαλύτερο μέρος του καυγά για το Υπερταμείο. Το οποίο αναλώθηκε στο εάν και πότε θα ιδιωτικοποιηθούν οι εταιρείες ύδρευσης (ΕΥΔΑΠ & ΕΥΑΘ). Πράγμα το οποίο, όπως εξηγήσαμε, είναι στην απόλυτη διακριτική ευχέρεια του Ε.Σ. Κανείς δεν ασχολήθηκε με τον τρόπο που θα μπορούσε να διασφαλιστεί ότι, σε περίπτωση ιδιωτικοποίησης, δεν θα υπάρξουν προβλήματα κοινωνικής συνοχής, εύρυθμης λειτουργίας κ.λπ.
Διότι η ύδρευση είναι ένα πολύ ιδιαίτερο προϊόν. Φυσικά όχι γιατί αποτελεί "κοινωνικό αγαθό", όπως αρέσκονται να λέει ο υπεραποδίδων και οι υπόλοιποι ιδεοληπτικοί. Αυτό είναι, απλά, μια χαζή σοφιστεία και δεν έχει καμία ουσιαστική εφαρμογή ή σημασία.
Η ιδιαιτερότητα της ύδρευσης σαν προϊόν, βρίσκεται στο ότι ανήκει σε αυτήν την κατηγορία προϊόντων, που αποκαλούνται "φυσικά μονοπώλια". Τα οποία, βέβαια, είναι εξαιρετικά ευαίσθητα. Πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά ακόμη και στρατιωτικά...
Ο ρόλος της λοιπόν, είναι κρισιμότατος. Και ενώ, φυσικά, μπορεί (και πρέπει) να ιδιωτικοποιηθεί, ο τρόπος με τον οποίο αυτό θα υλοποιηθεί, έχει τρομακτική σημασία. Διότι η ιδιομορφία των φυσικών μονοπωλίων βρίσκεται στην αδυναμία ύπαρξης ανταγωνισμού. Άρα, όποιος έχει την εκμετάλλευση, μπορεί να κινηθεί χωρίς την παραμικρή πίεση της αγοράς. Αλλά μόνο υπό αυτήν του κανονιστικού πλαισίου. Σε αυτό το μοντέλο όμως, υπάρχει αρκετή εμπειρία. Και δεν είναι καθόλου, μα καθόλου καλή...
Επομένως η βελτιστοποίηση της επιχειρηματικής απόδοσης μιας εταιρείας ύδρευσης χρειάζεται εξαιρετική προσοχή, συγκεκριμένη στρατηγική και ειδικό πλαίσιο. Πράγματα για τα οποία στην περίπτωσή μας, κανείς δεν φρόντισε να υπάρχουν, πριν οι μετοχές των εταιρειών ύδρευσης πάρουν το δρόμο για το χαρτοφυλάκιο της Ε.Ε.Σ.Π...
Όπως είναι ευνόητο, δεν είναι καθόλου απίθανο, κάποια στιγμή στο (άμεσο ή απώτερο) μέλλον, να βρεθούν πόλεις και χωριά, να φωνάζουν "το νερό, νεράκι". Και δεν εννοώ ότι αυτό είναι δυνατόν να συμβεί, μόνο και μόνο επειδή πιθανόν κάποιος ιδιώτης να το τιμολογήσει υπερβολικά ακριβά...
Πέτρος Λάζος
Twitter: @Marketelf
Σ.Σ. Πέντε θέσεις έχασε η Ελλάδα στην ετήσια έκθεση ανταγωνιστικότητας του World Economic Forum. Τι είπαμε πως περιμένουμε για ν’ αρχίσει η ανάκαμψη; Επενδύσεις; ΟΚ! Μόνο μην κρατήσει κανένας την ανάσα του περιμένοντας...
http://www.capital.gr/epikairotita/3157828/to-nero-neraki
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου